فیلم لیبل شیرینک

فیلم شیرینک لیبل اسلیو از پلاستیکی نازک چاپ شده ساخته می‌‌شود. این لیبل که در اثر گرما جمع می‌‌شود به ‌صورت تیوب دور یک مغزی (Core) قرار می‌‌گیرد. رول تیوب شرینک در خط تولید باز شده و در اندازه مناسب بریده می‌‌شود. هر تکه بریده شده دور ظرفی که باید آن را بپوشاند قرار می‌‌گیرد. در مرحله بعد لیبل تحت حرارت بالا قرار می‌‌گیرد، در نتیجه جمع (شرینک) شده و شکلی هماهنگ و منطبق با ظرف به خود می‌‌گیرد  .

در ادامه مرحله تولید فیلم لیبل شیرینک و تبدیل آن از یک تکه فیلم به یک تیوب درزدار توضیح داده شده است. البته لیبل‌های تیوبی و لیبل‌هایی که تنها گلوی قوطی یا بطری (Neck Band) را می‌‌پوشانند نیز جزو شرینک لیبل‌ها به شمار می‌‌آیند  .

انتخاب مواد برای لیبل‌ شیرینک

دست‌اندرکاران فعالیت‌های تبدیلی و مشتریان باید ابتدا نوع فیلمی را که می‌‌خواهند از آن لیبل بسازند تعیین کنند. تاکنون استفاده از PVC ( پلی‌وینیل کلراید) برای تولید فیلم شرینک اسلیو مرسوم بوده است، ولی این روند در حال تغییر است. امروزه PET ، PETG ( پلی‌استری با گلیکول اصلاح شده) ، OPS ( پلی‌استایرن جهت‌یافته) و رزین K ( یک رزین انحصاری و خاص که براساس یک پلی‌استایرن اصلاح شده توسط شرکت Chevron Philips Chemical Co. ساخته شده است) در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

نگرانی‌های زیست‌محیطی در مورد PVC عامل مهمی در استفاده از فیلم‌هایی شده که از رزین‌هایی به جز PVC در ساخت آن‌ها استفاده می‌‌شود. البته خواص و کارکرد نیز عامل مهم دیگری در انتخاب مواد ساخت فیلم به شمار می‌‌روند. به عنوان مثال OPS قابلیت شرینک بیشتری نسبت به دیگر مواد دارد و به همین خاطر در ساخت شرینک  لیبل از آن استفاده می‌‌شود. از سوی دیگر نگرانی زیست‌ محیطی کم‌تری در مقایسه  با PVC  برمی‌انگیزد.  رزین K  در حالی که هنوز به ‌طور گسترده از آن استفاده نمی‌‌شود، برای ساخت فیلم با قابلیت شرینک بسیار خوب، حتی بهتر از OPS، مناسب است. در گذشته‌ فیلم‌های OPP مورد استفاده قرار  می‌‌گرفتند  ولی امروزه  از آن  برای  تولید شرینک اسلیو استفاده  نمی‌‌شود. البته برای تولید شرینک‌ لیبل‌های رولی که  دور ظروف بسته‌بندی می‌‌پیچندOPP  انتخاب اول است.

تولیدکنندگان فیلم شرینک اسلیو اگر مقررات دست و پای آن‌ها را نبندد از PVC استفاده می‌‌کنند زیرا PVC از دیگر مواد ارزان‌تر است. از سوی دیگر به راحتی می‌‌توان آن را در بازارهای داخلی و خارجی تأمین کرد. از سوی دیگر میزان و قابلیت شرینک آن، درجات متفاوتی دارد و برای عملیات شرینک می‌‌توان از درجه حرارت‌های متفاوت استفاده کرد. این انعطاف باعث می‌‌شود تا تولید‌ کننده لیبل بتواند از دستگاه‌های نه‌چندان پیچیده نیز برای تولید شرینک لیبل روده‌ای استفاده کند. در گذشته برای شرینک لیبل از هوای داغ، اشعه مادون قرمز و آمیزه این دو روش استفاده می‌‌شد. امروزه از تونل‌های بخار به‌طور گسترده برای شرینک کردن لیبل‌های روده‌ای استفاده می‌‌شود.

از اواخر دهه ۹۰ استفاده از فیلم‌های OPS رواج  یافت ولی میزان  عرضه جوابگوی تقاضا نبود. زیرا اغلب OPS را فیلمی  می‌‌دانستند که قرار است جایگزین  PVC  شود  و تعداد کشورهایی که استفاده از PVC را ممنوع می‌‌کردند در حال افزایش بود. ظرفیت مراکز تولید OPS نیز محدود بود. امروزه تعداد تولیدکنندگان OPS  افزایش یافته و به زودی  میزان عرضه و تقاضا متعادل خواهد شد.

ضخامت فیلم‌ شیرینک

زمانی که نوع فیلم برای تولید لیبل روده‌ای انتخاب شد ضخامت آن نیز باید تعیین شود. معمولاً فیلم های دستگاه لیبل‌ شیرینک از فیلم‌هایی با ضخامت ۴۰ و یا در بیشتر موارد ۵۰ میکرون ساخته می‌‌شوند. البته از فیلم ۳۰ میکرون و ۷۰ میکرون و در برخی مواقع از فیلم‌های ۱۰۰ میکرون نیز استفاده می‌‌شود. به نظر می‌‌رسد مهم‌ترین عامل برای انتخاب ضخامت فیلم کاربرد آن باشد. سازندگان ماشین‌آلات شرینک لیبل اسلیو استانداردها و پیش نیازهای خود را به تولیدکنندگان لیبل تحمیل می‌‌کنند و همین امر بر تعیین ضخامت فیلم مورد نیاز تأثیر می‌‌گذارد.

کلیه فیلم‌های مورد استفاده در تولید فیلم شرینک روده‌ای از ضریب انقباض و یاTD   (Transverse Direction) بالاتری نسبت به ضریب کشش MD یا (Machine Direction) برخوردارند. همین امر نیز باعث می‌‌شود تا از قابلیت  شرینک بهتری  برخوردار شوند. به‌طور معمول میزان TD   برای  فیلم‌ها ۵۰ تا ۵۲ درصد و یا ۶۰ تا ۶۲ درصد است. موادی هستند که ضریب TD آن‌ها بسیار پایین و در حد ۴۰ درصد و یا  بسیار  بالا در  حد ۷۰ درصد است. در موارد نادر برخی از فیلم‌های خاص ضریب انقباض  (TD) تا ۹۰ درصد نیز داشته‌ اند.
ضریب مناسب MD برای فیلم‌های با کیفیت بین ۶ تا ۸ درصد و برای فیلم‌های با کیفیت پایین ۱۰ درصد است. فیلم‌های مناسب برای شرینک اسلیو باید پایین‌ترین ضریب MD را داشته باشند.

تعیین اندازه اسلیو

هنگامی که مشتری نوع فیلم و ضخامت آن را انتخاب کرد باید ضریب انقباض (Shrink Ratio) مناسب ظرف را نیز تعیین کند. این مقدار باید همواره حداقل ۱۰ درصد بزرگ‌تر از اندازه بخشی از ظرف باشد که بیشترین میزان انقباض لیبل در آن‌جا رخ می‌‌دهد.

عرض اسلیو (Lay Flat) نیز عامل دیگری است که باید مورد نظر باشد، منظور از عرض اسلیو یا LF فاصله بین یک لبه تا لبه دیگر تیوب است و شامل درز نمی‌‌شود. باید یک و نیم برابر قطر بزرگ‌ترین مقطع دایره‌ای ظرف به علاوه فضای کافی (معمولاً حدود ۴ میلی‌متر) برای قرار دادن روده روی ظرف باشد. در این جا نیز ویژگی‌های ماشین و کاربرد مورد نیاز عامل مهم برای تعیین اندازه LF  تیوب است.

میزان ماده مورد نیاز برای درز به نوع ماشین درزجوش مورد استفاده و اپراتور بستگی دارد. معمولاً در محل درز باید ۱۰ میلی‌متر فضای خالی وجود داشته باشد ولی درزهای به نازکی‌ ۶ میلی‌متر نیز رایج  شده‌اند.

تیوب‌ سازی بدون درز

تیوب‌های بدون درز یا اکسترود در برخی مواقع برای تولید فیلم شیرینک اسلیو استفاده می‌‌شوند. از جمله جنبه‌های مثبت استفاده از این روش برای فیلم شرینک اسلیو عدم وجود درز است.

از سوی دیگر تیوب‌های اکسترود ارزان ‌تر از فیلم‌هایی با ضریب انقباض بالا هستند. با این حال این روش کاستی‌هایی نیز دارد. اول این‌که سطح آن برای چاپ، چندان مطلوب نیست. از سوی دیگر چاپ روی سطح لیبل انجام می‌‌شود و نه پشت آن. به همین خاطر امکان از بین رفتن چاپ وجود دارد و نکته آخر این‌که رجیستر چاپ پشت و چاپ روی فیلم، غیرممکن است.

تیوب ‌های بدون درز اغلب با استفاده از فرایند فلکسو چاپ می‌‌شوند.  از این نوع لیبل‌ ها معمولاً به  عنوان نوعی سیل ایمنی (Safety Seal) برای درزبندی در بطری‌ها و قوطی‌ها استفاده می‌‌شود

تجهیزات تبدیلی‌

علاوه بر ماشین چاپ، تجهیزات تکمیلی ثانویه که برای تولید فیلم شرینک اسلیو مورد نیاز هستند، اهمیت فراوانی دارند. تجهیزات تبدیلی ثانویه شامل دستگاه درزجوش و یک سیستم کنترل و بازرسی ویژه فیلم های  شرینک لیبل‌ اسلیو می‌‌شود. یک دستگاه برش (Slitter) با کیفیت برای برش لبه‌های ناصاف و لیبل‌هایی که بیش از یک بار در عرض رول چاپ شده‌اند مورد نیاز است. باید دقت کرد تا تیغه‌های برش در معرض گرما قرار نگیرند. یک تیغه داغ باعث می‌‌شود تا لبه‌های فیلم کنگره‌دار شوند.

منبع:

• به نقل از ایران هولوگرام